آشنایی با انواع استابلایزر و نحوه عملکرد آن ها
نوسان ولتاژ برق می‌تواند به دستگاه‌های برقی آسیب های زیادی وارد کند و موجب کوتاه شدن عمر مفید لوازم برقی گردد. به همین منظور نیز برای نگهداری از تجهیزات الکترونیکی نیاز داریم تا ولتاژ پایدار تامین کنیم. کار استابلایزر همین است. این دستگاه‌ها که به تثبیت کننده ولتاژ نیز شناخته می‌شوند، از تجهیزات برقی در برابر نوسانات ولتاژ محافظت می‌کنند. پیش از خرید استابلایزر باید با انواع آن‌ها و عملکرد هر کدام آشنایی کامل داشته باشید تا بهترین تصمیم را بگیرید.
استابلایزر یا تثبیت کننده ولتاژ چیست؟
همانطور که گفتیم استابلایزر عمل تثبیت کنندگی ولتاژ برق را برعهده دارد. این دستگاه رابط بین منبع برق و تغذیه کننده یا همان تجهیزات برقی و الکترونیکی هستند و موجب تثبیت شدن ولتاژ برق پیش از ورود به دستگاه برقی خواهند شد.
به این صورت از آسیب رسیدن به تجهیزات الکترونیکی و برقی محافظت خواهند کرد. در صورتی که جریان خروجی از منبع بیش از نیاز تغذیه کننده باشد آن را کاهش می‌دهند و در صورتی که کمتر از نیاز باشد باعث افزایش آن خواهند شد و به این صورت جریان الکتریکی ثابت باقی می‌ماند. به این صورت جریان برق بدون نوسان و در اندازه‌ای ثابت به تجهیزات الکترونیکی خواهد رسید.
وظیفه استابلایزر
همانطور توضیح دادیم از استابلایزر برای تثبیت ولتاژ ورودی به تجهیزات برقی استفاده می‌شود. به این وسیله در صورتی که ولتاژ برق شهری پایین باشد، آن را تا سطح لازم افزایش داده و بلعکس. به این صورت است که ولتاژ ثابت نگه داشته می‌شود و به تجهیزات برقی آسیب وارد نمی‌آید. استابلایزر واسط بین منبع برق و وسایل برقی است.
استفاده از استابلایزر تنها محدود به تجهیزاتی نیست که منبع تغذیه آن‌ها خارجی است. بلکه در کشتی‌ها نیز از این تثبیت کننده ولتاژ استفاده می‌شود تا ایمنی تجهیزات را تامین کند. این در حالی است که منبع تغذیه کشتی‌ها داخلی است. استابلایزر در هنگام بروز صاعقه یا رعد و برق نیز می‌تواند کاربرد زیادی داشته باشد؛ اما اگر می خواهید به صورت جزئی تر در مورد نحوه محافظت از تجهیزات در هنگام رعد و برق با استابلایزر اگاه شوید، میتوانید روی لینک کلیک نمایید.
انواع استابلایزر
استابلایزرها یا همان تثبیت کننده‌های ولتاژ در انواع مختلفی موجود هستند. برخی از انواع استابلایزرها شامل موارد زیر می‌باشند:
تثبیت کننده های ولتاژ AC
این نوع استابلایزرها به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که شامل موارد زیر هستند:
· رگولاتورهای ولتاژ AC چرخش سیم پیچ
· رگولاتورهای الکترومکانیکی
· ترانسفورماتورهای ولتاژ ثابت
رگولاتورهای ولتاژ ACچرخش سیم پیچ
این نوع از استابلایزرها را می‌توان قدیمی ترین نوع استابلایزر دانست که در سال 1920 از آن استفاده می‌شده است. این استابلایزر از یک سیم پیچ ثابت و یک سیم پیچ که حول محور موازی سیم پیچ ثابت در حال چرخش است ساخته شده.
در این نوع از استابلایزر با متعادل کردن نیروی مغناطیسی وارد بر سیم پیچ متحرک ولتاژ را می‌توان ثابت نگه داشت.
رگلاتورهای الکترومکانیکی
این نوع از استابلایزر برای تنظیم ولتاژ در خطوط توزیع برق AC استفاده می‌شوند که با نام تپ چنجر نیز شناخته می‌شوند. با تغییر نسبت دورهای ترانسفورماتور ولتاژ ثانویه را تغییر داده و ثابت نگه می‌دارد.
ترانسفورماتور ولتاژ ثابت
یک ترانسفورماتور اشباع که به عنوان تثبیت کننده ولتاژ استفاده می‌شود. در این نوع از استابلایزر به وسیله یک مدار مخزن که شامل یک خازن برای تولید ولتاژ خروجی تقریبا ثابت و جریان ورودی متغیر است به همراه یک سیم پیچ رزونانس ولتاژ بالا تلاش می‌شود تا ولتاژ برق ثابت نگه داشته شود.
تثبیت کننده های ولتاژ DC
رگلاتورهای سری برای تنظیم ولتاژ منابع تغذیه DC قابل استفاده هستند. با استفاده از تنظیم کننده شنت (مانند دیود زنر) ولتاژ مرجع اعمال می‌شود. این استابلایزرها ابتدا با یک ولتاژ معین هدایت جریان را آغاز می‌کنند و حداکثر جریان را برای نگه داشتن ولتاژ پایانه هدایت می‌کند.
تنظیم کننده شنت تنها در مواردی که ارائه ولتاژ مرجع استاندارد را برعهده دارد به عنوان استابلایزر عمل می‌کند. در غیر این صورت می‌تواند جریان های خیلی بزرگتری را در صورت نیاز ارائه کند.
تثبیت کننده ولتاژ اتوماتیک سروو
این نوع از استابلایزرها بسیار پرکاربرد هستند و عموما در ژنراتورها، منابع تغذیه اضطراری، سکوهای نفتی و... استفاده می‌شوند. این نوع تثبیت کننده ولتاژ اتوماتیک مانند یک دستگاه برق الکترونیکی است و برای تامین ولتاژ متغیر استفاده می‌شود. مزیت استفاده از این تثبیت کننده این است که بدون تغییر ضریب توان یا تغییر فاز می‌تواند این کار را انجام بدهد.
از این نوع استابلایزر البته از نوع کم قدرت آن می‌توان برای محافظت از لوازم برقی خانگی نیز استفاده نمود تا از آن‌ها در برابر نوسانات ولتاژ محافظت کنید.
سوالات متداول در مورد استابلایزر
فرق استابلایزر و یو پی اس چیست؟
اگر بخواهیم به صورت مختصر توضیح دهیم که تفاوت یو پی اس با استابلایزر چیست باید بگوییم که یو پی اس مخصوص زمانی است که شما به برق اضطراری نیاز دارید. اما استابلایزر تنها تثبیت کننده ولتاژ است و در زمان قطعی برق کاری نمی‌کند.
فرق گیمبال و استابلایزر چیست؟
در صورتی که بخواهیم به صورت مختصر تفاوت گیمبال و استابلایزر را توضیح دهیم باید بگوییم که گیمبال یکی از وسایل مورد استفاده در عکس‌برداری و فیلم‌سازی است. این دستگاه، ارتعاش را می‌گیرد و فیلم و عکس بدون لرزش را به ما نشان می‌دهد. این درحالی است که استابلایزر، یک وسیله محافظت از وسایل برقی است که مانع از این می‌شود که ولتاژ اضافی، کم یا دارای نوسان وارد دستگاه شود و به آن آسیب برساند.
سخن پایانی
استابلایزرها یا تثبیت کننده های ولتاژ دارای انواع مختلفی هستند. برخی از انواع این استابلایزرها را ما در این مقاله ذکر کردیم و نحوه کار و کاربرد آن ها را با جزئیات به شما گفتیم.
